روند تولیدات در صنایع فولاد نشان دهنده تمایل بیشتر به سمت ایجاد ظرفیت های هر چه بالاتر می باشد و تکامل و بهبود تکنولوژی از جمله با توجه به ایجاد ظرفیت های بالاتر صورت گرفته است و به همین دلیل سرمایه گذاری در صنعت فولاد سازی بسیار زیاد بوده و نیازمند تدارکات و قابلیتهای زیادی در بخش زیر ساخت ها و نیز تاسیسات آب و برق و گاز می باشد .در شرایط کنونی بازار ایران ، بخش خصوصی با توجه به شرایط موجود توان پایینی برای ایجاد ظرفیت های بالا در سال دارد و در نتیجه نیازمند فرآیند و تکنولوژی متناسب با ظرفیت در حد امکانات ، منابع ، قابلیت ها و توان مدیریتی می باشد. از طرفی تکنولوژی امروز در جهت افزایش ظرفیت پیش می رود و برای ایجاد ظرفیت های بالا با سرمایه گذاری نسبتاً زیاد بایستی فرآیند های مختلف را با توجه به وضعیت و شرایط ایران بررسی و بازنگری نمود .                          

مقایسه تولید فولاد خام کشورهای مختلف دنیا

ردیف                 نام کشور                           تولید فولاد خام به میلیون تن در سال 2012

27/683                                                                        چین                               1

62/168                                                                    27 کشور اروپایی                 2

66/120                                                                    کشورهای نفتا                      3

9/118                                                                           آمریکا                            4

       5                     کشورهای CIS                                                                     38/111             

74/106                                                                          ژاپن                            6

31/78                                                                        هندوستان                       7

3/69                                                                          کره جنوبی                     8

9/48                                                                           برزیل                           9

9/35                                                                           ترکیه                         10

04/13 (9/0 درصد تولید فولاد خام دنیا )                                ایران                          11

 

خاطر نشان می سازد تولید فولاد خام دنیا در سال 2012 حدود 1547 میلیون تن بوده است .

 مشکلات اصلی فولاد سازان

 در حالی که صنعت جهانی فولاد به دلیل نرخ رشد پایین تقاضا برای تداوم فعالیت های خویش با چالش های فراوانی مواجه شده است ، انبارداران و مراکز خدمات رسانی این بخش از صنعت نیز با مشکلات فراوانی روبه رو شده اند که از عمده دلایل آن می توان به وضعیت نامطمئن و بی ثبات بازار فولاد اشاره کرد و برخی از مشکلات اصلی فولاد سازان عبارتند از :                                                                                                  

• افزایش هزینه های نیروی کار
• افزایش هزینه های انرژی
• فرسودگی تاسیسات زیر بنایی
• قیمت پایین محصولات فولادی در بازارهای جهانی
• مشکلات نقدینگی و مالی
• کاهش تقاضای مصرف کنندگان اصلی محصولات فولادی

 ذخایر و منابع سنگ آهن در ایران

کانسارهای سنگ آهن در تمام سطح کشور وجود دارند و قابل رویت هستند اما فقط تعداد محدودی از آن ها مورد ارزیابی قرار گرفته و عملیات اکتشاف بر روی آن ها انجام شده است . مجموعه ذخایر و منابع سنگ آهن در ایران حدود 2/5 میلیارد تن برآورده شده که حداقل نیمی از آن را ذخایر اکتشاف شده تشکیل می دهد .

مطالعات انجام شده نشان می دهد ، محدوده مناطق آهن دار ایران به 4 زون تفکیک می شود که عبارتند از :

• زون همدان – اصفهان – سیرجان ( مهمترین کانسار این زون معادن گل گهر سیرجان است )
• زون زنجان – سمنان – مشهد ( بزرگترین کانسار این زون معادن سنگ آهن سنگان است )
• زون انارک – بافق – یزد – کرمان (مهمترین کانسار این زون معادن چغارت و چادرملو است )
• زون خلیج فارس

نکته مهم و کلیدی مکان یابی صحیح و حساب شده برای راه اندازی تاسیسات فولادی است . دسترسی به راههای ارتباطی، آب ، برق و امکانات حمل و نقل جاده ای و ریلی از جمله مهمترین فاکتور هایی است که می تواند در موفقیت یک طرح فولادی تأثیر گذار باشد و بهترین نقطه ، مکانی است که نزدیک به آب و دریا باشد .

در ارتباط با سنگ آهن باید اشاره نمود که استخراج سالانه سنگ آهن در غرب استرالیا به 360 میلیون تن در سال رسیده است . استرلیا بزرگترین صادر کننده سنگ آهن ( 41% صادرات دنیا ) و زغال سنگ ( 57% صادرات زغال سنگ کک شو دنیا ) جهان را به خود اختصاص داده است .

راهکار های پیشنهادی برای بهبود شرایط صنعت فولاد

تقاضای اکثر فعالان صنعت فولاد یکی است و آن اینکه شرایطی ایجاد شود تا همه در بازار رقابتی و آزاد سرمایه گذاری ، تولید و نهایتاً در یک فضای باز فعالیت کنند . برخی از راهکارهای پیشنهادی عبارتند از :

• همه اجزای تولید و فروش رقابتی شود ( جلوگیری از برخورد سلیقه ای با تعرفه )
• جلوگیری از افزایش یکباره نرخ ارز
• رفع محدودیت های ناشی از صادرات
• پرداخت مطالبات پیمانکاران
• تولید با کیفیت بالا
• سیاست اقتصادی دولت مشوق تولید و بهره وری باشد
• اعطاء تسهیلات ویژه به منظور تکمیل پروژه ها
• حرکت به سمت تکمیل ارزش افزوده معادن طی یک مدت کوتاه
• رفع موانع و مشکلات ناشی از مسایل بازرگانی و گمرکی
• استفاده از تکنولوژی پیشرفته و مدرن

منابع :

• ماهنامه تخصصی پردازش شماره های 68 و 69 مربوط به شهریور و مهر ماه 1392.
• ماهنامه تخصصی پردازش شماره های 70و 71 مربوط به آبان و آذر ماه 1392 .
• روزنامه و سایت دنیای اقتصاد .