خداوند برای دستیابی به وسعت رزق، دو دسته عوامل (مادی و معنوی) را تأثیرگذار قرار داده، هیچ یک از عوامل جایگزین دیگری نمیشود، مثلاً کار و تلاش، تدبیر و برنامهریزی، ارزیابی و آیندهنگری، نظم و انضباط، موقعیت سنجی، ملاحظه امکانات مادی، توانایی جسمانی، استعدادهای عقلانی و روانی، از اصول اولیه پیشرفت و توسعه است.
بر اساس آیه «لیس للإنسان إلاّ ما سعی» هر میزان از این اصول بهره گرفتیم و تلاش کردیم، در مسیر پیشرفت و توسعه قرار خواهیم گرفت.
در کنار آن اصول تأثیرگذار، عوامل دیگری تحت عنوان عوامل معنوی، جهت وسعت رزق در معارف اسلامی آمده است که به برخی اشاره میشود:
1ـ صدقه و انفاق مال به فقرا و ارائه هر نوع خدمات به نیازمندان.
2ـ صله ارحام، امیرالمؤمنین میفرماید: «صلة الأرحام تثمر الأموال و تُنسی فی الآجال؛ صله رحم مال را زیاد میکند، و عمر را طولانی مینماید .
3ـ خوش اخلاقی و داشتن کرامت نفس، حضرت علی(ع) فرمود: «بحسن الأخلاق تدرّ الأرزاق؛ اخلاق نیکو سبب فزونی و سرازیر شدن رزق و روزی میگردد.
4- رفق و مدارا و محبت کردن به دیگران، علی(ع) فرمود: «من استعمل الرفق، استدرّ الرزق؛ هر کس نرمی و ملایمت با مردم را در پیش گیرد،روزیش زیاد میشود .
5- پیوسته با وضو و طهارت بودن. پیامبر اکرم به مردی فرمود: «أَدِمِ الطهارةِ یَدُم علیک الرزق؛ پیوسته با وضو و طهارت باش تا روزیات زیاد شود.
6- مداومت بر خواندن زیارت عاشورا .
7- استغفار، حضرت علی(ع) میفرماید: «خدا استغفار را سبب جلب روزی و فزونی رزق قرار داد .
8- صبح در سر کار حاضر شدن .
9- تقوا پیشگی و نیکوکاری : قرآن کریم میفرماید: «هر کس تقوای الهی پیشه کند، خداوند راه نجاتی برای او فراهم نماید . او را از جایی که گمان ندارد و فکرش را نمیکند، روزی میدهد .
دعاهای زیادی برای طلب روزی و رفع فقر و بدهکاری وارد شده است. امام باقر (ع) فرمود: "برای طلب روزی در سجده نماز واجب بگو: یا خیر المسئولین و یا خیر المعطین، ارزقنی و ارزق عیالی من فضلک، فانّک ذو الفضل العظیم"
امام علی (ع) میفرماید: "به پیغمبر از قرض شکایت کردم، فرمود: بگو: اللهم اغننی بحلالک عن حرامک و بفضلک عمّن سواک. اگر به قدر کوه بزرگی قرض دار باشی، خدا ادا میفرماید"
برای اطلاع بیش تر از دعاها و نمازهای مخصوص، به حاشیه مفاتیح الجنان (باقیات الصالحات) مراجعه فرمایید.
خواندن برخی از سورههایی که در روایات اسلامی برای زیاد شدن رزق و روزی توصیه شده عبارتند از:
سوره واقعه ، سوره همزه، لیل، مزمل، ذاریات
اما آنچه موجب فقر و تنگدستی انسان میشود، در روایات بیان شده که برخی عبارتند از: گناه ، تضییع حق دیگران و خود را فقیر وانمود کردن،حرص ، گدایی، اعتماد به خدا نداشتن، خیانت کردن، سستی و تنبلی، نفرین کردن فرزند، قسم دروغ، زنا و .....
منابع :
گردآوری وتنظیم : حسن قاسمی شاد(DBA)